Sabancı Üniversitesi Girişimcilik Kurulu Akademik Koordinatörü Prof. Dilek Çetindamar, GazeteSU'da yayınlanan makalesinde girişimciliği yazdı.
Çetindamar, " Girişimci doğup doğmamak değil önemli olan girişimci olabilmektir!" başlıklı makalesinde Türkiye’de girişimcilerin istatistiksel olarak tüm meslek grupları içinde yüzde 10 civarında olduğuna dikkat çekerek "Bu oran gelişmiş ülkelerde yüzde 20-35 düzeyinde değişim gösterdiği için Türkiye’de girişimci sayısı yetersizdir. Üstelik işsizliğin bu kadar yüksek olduğu ve kadınların işgücüne katılımının tüm OECD ülkeleri içinde en düşük oranda olduğu düşünülürse Türkiye’de kullanılmayan inanılmaz yüksek bir potansiyel var." dedi.
"Girişimci olmak için mutlaka girişimci kişilik özellikleri ile doğmuş olmak gerekmez" diyen Çetindamar, " Önemli olan girişimcilik konusunda bilgi sahibi olmak ve gerekli yetneklenere sahip olmaktadır. Kişisel bazı özellikler bu bilgi ve yeteneklerin daha iyi kullanılmasına yardımcı olabilir o kadar. Dolayısıyla girişimci olmak isteyenler, girişimcilik derslerini alarak kendilerini girişimci kariyere hazırlayabilirler."dedi.
Prof. Dilek Çetindamar, girişimci olmak için yapılacaklar listesini ise şöyle sıraladı;
"Girişimcilik bir süreçtir, bu süreçin iyi planlanarak yönetilmesi gerekir. Bir girişimci mevcut veya yeni bir pazara, mevcut veya yeni bir ürün ile giriş yapmak için yepyeni bir “girişim” kullanacağını söylüyorsa, bunun gerektirdiği hazırlığı yapmaktan ve hayat vereceği girişimin sağlıklı bir şekilde hayata geçirilmesini yönetmekten sorumludur. Bir analoji kullanırsak, girişimci bir anne/baba gibi yeni doğacak çocuğu/girişimi için çok önceden hazırlanmaya başlamalıdır.
Girişimci olurken yapılacaklar listesinin en önemlileri şunlardır:
- İş planı hazırlamak
- Kurulacak girişimin kültürünü oluşturmak
- Girişimle ilgili teknik ve yasal faaliyetleri yürütmek
- Girişimcilik sürecinin temelini fırsat, kaynak ve ekip üçlüsü oluşturur ve girişimci adayının bu üçlünün birbiriyle ilişkisinin ortaya konduğu iş planını hazırlaması gerekir. Yapılacaklar listesinin başındaki bu görev için girişimcinin bir takım kurması ve saptanan süre içinde bu belgeyi hazırlaması gerekir. Gelişigüzel varsayımlarla değil bizzat araştırarak şirketin fırsat olarak gördüğü iş düşüncesinin tüm detaylarını ortaya çıkarılmalıdır. Bu tanımlanan ve netleşen fırsatın hangi tür kaynaklara (insan, finans, teknoloji, vb.) ihtiyaç duyduğunu hesaplanır. Ayrıca tüm işletmeler için can alıcı konu olan tüm faaliyetlerin hangi özelliklerde ve uzmanlıklarda ekip üyeleriyle gerçekleştirileceğine karar verilir. İş planı, pazarlamadan üretime, şirket kuruluşundan itibaren tüm yapılması gereken adımları ortaya koyar.
- Kurulacak girişimin kültürünü oluşturmak onu hayata geçiren girişimci için sonraya ertelenecek bir konu değildir. Yazılı veya yazılı olmayan şekilde bir girişimin oluşumuna giden süreçte ve ilk kuruluş günlerinde oluşturulan kültür, hayatı boyunca şirketin çalışma ortamı ve davranışlarını belirler. O yüzden bu konuda hazırlık yapmak gerekir. Öncelikle girişimci şirketin stratejinde yazılacak olan misyon, vizyon ve şirketin değerleri konusunda net olmak gerekir. Şirketin ismi, logosu, oluşturulacak şirket antetli kağıt tasarımı ve iş kartları, ofisin tasarımı gibi çok basit gibi duran fakat şirketin kimliğini ve hem çalışanları hem de müşterileriyle kuracağı iletişimde etkili olacaktır.
- Teknik ve yasal faaliyetleri yürütmek de hazırlıkların mekanik ama yönetilmesi gereken bir parçasıdır. En temel teknik faaliyet fırsat olarak düşünülen ürüne ait araştırma süreçlerinin yürütülmesi ve prototip oluşturulmasıdır. Bunun yanında şirketin nerede ve hangi özellikler içeren yerleşimde (fabrika, apartman,…) kurulacağı gibi teknik altyapı hazırlıkları yapmak gerekir. Her girişim türüne göre alınması gereken yasal izin ve başvuru süreçlerinin incelenip bununla ilgili belgelerin hazırlanması ve uygulamaya sokulması da önemlidir. Şirketin çalışacağı ortaklar (başta çalışılacak banka, muhasebe şirketi gibi) konusunda da hazırlık yapıp iletişime geçilmeli ve bununla ilgili anlaşmaları sağlamak gerekir."
Girişimcinin bir girişimi hayata geçirirken en kısıtlı kaynağını 'zaman' olduğunu, bu nedenle girişimcinin zamanı iyi yönetebilmesi için planlı hareket etmesi gerektiğini ifade eden Çetindamar, sözlerini şöyle sürdürdü;" Ayrıca elindeki kaynakları doğru yerlere doğru zamanlara yönlendirilerek kullanması gerekir. Bir de unutmamak gerekir ki her girişim risktir. Bu riskleri yönetilebilir hale getirmek de girişimcinin başlıca görevidir. Bunun için öncelikle iş planı gerekir, bu planın başlıca faydaları şunlardır; disiplinli bakış açısı sağlar; ne zaman ne kadar kaynağa ihtiyaç duyulacağına ait harekat planını gösterir; yeni kurulacak iş ile ilgili tüm boyutların birbirleriyle olan ilişkilerini görmek / kavramak mümkün olur; yıllar içinde oluşabilecek farklı gelişmelerin (müşteri, rakipler,…) işin farklı boyutlarını nasıl etkileyeceği konusunda ön hazırlık yapılması ve alternatiflerin düşünülmesini sağlar. İş planı varsayımlar ve eldeki verilerle hazırlanır, dolayısıyla varsayım ve veriler değiştikçe planın revize edilmesi gerekir. Bu sayede güncel kalır ve yol gösterici görevini sürdürebilir. İş planı hazırlamanın yanı sıra şirkete kimliğini verecek konularda da kararlar alıp, bunu bütünsel olarak hayata geçirmek gerekir. Şirketin kalıcı ve uzun dönemli imajı ve algısı bu hazırlıklar sayesinde girişimcinin hedeflediği halde oluşabilir. Aksi takdirde gündelik koşturma içinde oluşan ve şekil alacak olan şirket kültürü sonradan geri dönülmez şekilde ciddi sorunlar yaratabilir. Teknik ve yasal hazırlıklar ise şirketin kuruluşuyla ilgili riskleri azaltır, sürecin kontrol altında ve zamanında tamamlanmasını sağlar."
DİLEK ÇETİNDAMAR KİMDİR?
Eğitim : Endüstri Mühendisliği Lisansı, Boğaziçi Üniversitesi, 1989; Ekonomi Yüksek Lisansı, Boğaziçi Üniversitesi, 1992; İşletme Doktorası, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), 1995.
Çalıştığı Kuruluşlar : Boğaziçi Üniversitesi, 1990-1995; Case Western Reserve Üniversitesi (ABD), 1995-1998; Chalmers University of Technology (İsveç), 1998-19099; Portland Devlet Üniversitesi (ABD), 1999-2001 (yazları).
Araştırma Alanları : Girişimcilik; teknoloji yönetimi.
Ödüller :
Best book award 2012 - International Association for Management of Technology 2012
Best paper award - 9th International Entrepreneurship Forum 2009
Post-graduate scholarship - TÜBİTAK 2007
Encouragement Award at Social Sciences - TÜBA 2003
TÜGIAD’s Economy 2001 award - TÜGİAD 2001