İstinye Üniversitesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof.Dr.Gülay Yetkin, corona virüs salgınının yayılmasını önlemek için kişi izolasyonu çok önemli olduğuna dikkat çekerek nedenini şöyle açıkladı;" Çünkü neden? Aslında bulaştıranlar aseptomatik geçiren hastalar. Yani hiçbir belirti göstermeyen kişiler. Elimizdeki verilere göre bu kişelerin virüs atımı 4 hafta. Bu kanıtlanmış bir veri. Kişi hastalığa yakalanıyor ama hiçbir belirti yaşamıyor, ateşi yok, öksürüğü yok. Hastalığı esas yayan bu şekildeki kişiler. Yapılan araştırmada bu kişilerin gayta ve idrarında 4 hafta boyunca virüs olduğu tespit edilmiş. Bu nedenle hareket kısıtlılığının artırılmasa gerekiyor.
HANGİ TEST YAPILIYOR?
Prof.Dr.Gülay Yetkin bu soruyu şöyle yanıtlıyor; "Hiç septom yani hastalık belirtisi göstermeyen çok insan var. Fark etmeden ayaktan geçiren çok insan var. Bunlar süper bulaştırıcılar olarak çok ciddi bir risk fonksiyonu. O nedenle dolaşımın yüzde 90 baskılanması gerekiyor. Yoksa yaşlı popülasyonu koruyamayız."
Corona virüs hastalığının tespitinde 2 çeşit test bulunduğunu, ancak testlerin kapasite sorunu olduğundan Çin veya Güney Kore'deki gibi herkese yapılamayacağını belirten Prof.Dr.Yetkin, "İki çeşit testimiz var. Bu testleri herkese yapmak mümkün değil. Gönül ister ki herkese test yapılabilsin. Sanıyorum Çin ve Güney Kore bu şekilde başardı. Onlar yüzbinlerce test yaptı. Bizim öyle bir kapasitemiz yok. Acil servislerde ateşi, öksürüğü, tomografisi ve hızlı testi pozitf olan hastalar ayrılıyor. Tomografi sonuçlarıyla birlikte hızlı test pozitifliğine önem veriliyor.
Şu anda biz PCR dediğimiz testi uyguluyoruz. Hızlı testler yarım saat, PCR testi ise en geç 2 saat içinde sonuçlanıyor.
İTALYA GİBİ OLMAMAK İÇİN EVDE KALIN
"2 Nisan itibarıyla 18.757 vaka bulunuyor. Diğer ülkelerle kıyaslandığında çok vahim bir görüntü yok. ABD’de 215 bin vaka 5 bin ölüm, İtalya’da 110 bin vaka, 13 bin ölüm, İspanya 110 bin vaka 10 bin ölüm. Onlarla kıyaslandığında bizim biraz daha selim bir gidiş içinde olduğumuz sonucuna varıyorum. Bu başarı olduğunu gösteriyor. Bir takım önlemlere erken başlandı, güzel önlem alındı fakat henüz virüs pik yapmadı. Pik yapmasını olabildği kadar geciktirmeye çalışıyoruz. O nedenle önlemler hükümet nezdinde daha fazla artırılırsa daha iyi bir gidişat olacaktır. En azından İtalya İspanya gibi vahim sonuçlar görmeyiz diye umuyorum. O nedenle insanların serbest dolaşımının daha fazla kısıtlanması gerektiğini düşünüyorum."
KORKULAN YOĞUN BAKIMLARIN DOLMASI
Yoğun bakım doluluk oranı şu anda yüzde 63. Yüztde 40’ı henüz müsait. Zaten korkulan yoğun bakım yatışlarının dolması. Ventilasyona ihtiyaç duyulan hastalara yetişememek. Korkulan o. Önemli olan bunu yüzde 100’ün üzerinde aşmamak. Hükümet solunum cihazlarıyla ilgili Ventilatörde ekstra destek amaçlı bir takım girişimde bulundu.
HANGİ MASKE KULLANILMALI?
-Herkesin maske takması gerekiyor. Hasta olsun olmasın herkes takmalı. Cerrahi maske yüzde 100 koruyucu değil.
- 2 cerrahi maskeyi üst üste taktığımızda mutlaka koruyuculuğu vardır.
-Virüsün havada asılma süresi, 10 derecede 4 saat, 25 derecede 2 saat partikül olarak asılı kalabiliyor.
CORONA VİRÜSÜ NELER ÖLDÜRÜYOR?
Corona virüs, tüm dezenfektan ailesine duyarlı. Yüzde 75 alkol ve üzeri konsantrasyona duyarlı. Yüzde 80 derecelik alkol içeren kolonyalar dahil. Bu dezenfektanlarla en geç 5 dakika içinde ölür. Dirençli bir virüs değil. En basit güvenlik önlemlerini aldığınızda bu virüsten kurtulursunuz. Ağır çamaşır suyu konsantrasyonlara gerek yok. Paranoya şeklindeki uygulamalar gerek yok.
Damlacık ve mukus yani balgam içinde 24 saat yaşayabiliyor.
Ellerimizi dezenfektanla yıkadıktan sonra mutlaka durulayalım. Yoksa cildiniz bozulur, bağışıklık sistemi çöker. Normali karar, fazlası zarar.
75 derecelik sıvıda 15 dakika ölüyor. Ahşap mobilyada 10 derecede 1,5 gün kadar sabit kalabiliyor.